Trường hợp ghép thận thứ 28 với thận ghép có bất thường về mạch máu và niệu quản đã được thực hiện thành công tại BVTƯ Huế ngày 23/9/2010. Người cho thận là nam thanh niên 32 tuổi, người nhận thận là nam thanh niên 19 tuổi bị suy thận mạn giai đoạn cuối do viêm cầu thận mạn.

Trên phim UIV và chụp mạch thận của người cho thận, phát hiện thấy thận trái có động mạch bất thường: ngoài động mạch thận chính còn có thêm động mạch cực dưới (lower pole artery) phát xuất từ động mạch chủ bụng. Bể thận trái tách đôi cho ra 2 niệu quản dài khoảng 7 cm, sau đó chập chung thành một niệu quản đổ vào bàng quang (như vậy đây là một trường hợp niệu quản đôi không hoàn toàn, bifidité). Mặc dù có bất thường như trên, để đảm bảo kỹ thuật lấy thận ghép an toàn, Hội đồng ghép thận đã quyết định lấy thận trái để ghép.

Thận ghép được lấy bởi kíp mổ do PGS.TS Lê Lộc, ThS.BS Nguyễn Lương Tấn, ThS.BS Trần Ngọc Khánh, ThS.BS Phạm Ngọc Hùng thực hiện; do những bất thường như trên mà thời gian phẫu thuật kéo dài hơn bình thường khoảng 30 phút. Quá trình rửa thận được thực hiện bởi PGS.TS Lê Đình Khánh và ThS.BS Trương Văn Cẩn; do động mạch bất thường nên thời gian rửa cũng kéo dài hơn, trong đó động mạch thận chính ngắn, lại chia đôi gần chỗ cắt nên phải rửa riêng từng nhánh để đảm bảo mọi vị trí của thận đều được rửa sạch.

Thận được ghép bởi GS.TS Bùi Đức Phú, ThS.BS Trần Hoài Ân, TS.BS Nguyễn Khoa Hùng, ThS.BS Nguyễn Kim Tuấn. Do có các mạch máu bất thường nên các động mạch của người nhận đã được chuẩn bị ghép nối với thận ghép là: động mạch chậu ngoài, chậu trong, tĩnh mạch chậu ngoài. Động mạch thận chính được nối với động mạch chậu trong tận - tận, động mạch cực dưới nối với động mạch chậu ngoài tận - bên.

Ngay sau khi các miệng nối mạch máu được hoàn thành, thận đã được cấp máu đầy đủ và tiết nước tiểu nhiều. Kíp gây mê ghép thận do BS CK1 Đặng Thế Uyên đứng đầu kiểm ra các thông số huyết động thấy ổn định.

Do niệu quản được chia đôi một đoạn khá dài trước khi nhập chung làm một, đoạn niệu quản chung đã được cắt ngắn bớt, chỉ để lại một đoạn khảng 1,5cm dưới chỗ hợp lưu để cắm vào bàng quang theo phương pháp Lich - Gregoire. Một ống thông jj chuyên biệt cho ghép thận đã được đưa vào niệu quản dưới (pyélon inférieur) do có khẩu kính rộng hơn; do đó tạm thời niệu quản trên (pyélon supérieur) sẽ bị cản trở lưu thông nước tiểu bởi chính jj trong thời gian đầu mặc dù jj có các lỗ thông bên (trong khoảng 1 tuần đầu sau ghép) cho đến khi niệu quản tự giãn ra theo thời gian (từ tuần thứ 2 trở đi). Ống thông jj sẽ được rút sớm hơn bình thường nhằm tạo điều kiện cho cả 2 niệu quản thông thương tốt.

Đây là trường hợp thứ 3 thận ghép có bất thường về mạch máu và trường hợp đầu tiên có bất thường niệu quản được ghép thành công tại BVTƯ Huế. Ba trường hợp bất thường mạch máu gồm: 2 trường hợp có động mạch cực dưới (trường hợp nêu trên và một trường hợp động mạch cực dưới được nối với động mạch thượng vị nông, thực hiện năm 2002) và 1 trường hợp 2 động mạch thận chính (đã được tạo hình thành một miệng động mạch chung nối tận - bên với động mạch chậu ngoài).

Một số hình ảnh về trường hợp ghép thận này

Chụp ĐM Chủ bụng cho thấy ĐM thận trái và ĐM cực dưới thận trái

Chụp ĐM thận trái cho thấy phần cực dưới thận không được cấp máu bởi ĐM thận trái

Chụp ĐM cực dưới thận trái cho thấy cực dưới được cấp máu bởi động mạch này

UIV cho thấy hệ thống đài bể thận trái tách đôi không hoàn toàn (bifidité)

Thận ghép sau khi được lấy và rửa, thấy rõ ĐM thận, ĐM cực dưới và niệu quản tách đôi không hoàn toàn

Thận ghép đang được rửa

Bó mạch chậu phải của người được ghép thận đang được bộc lộ để ghép các mạch máu của thận vào

               ĐM chậu trong phải đã được cắt rời để nối với động mạch thận trái, ĐM chậu ngoài thì bọc lộ rõ để ghép với ĐM cực dưới thận ghép

 Động mạch thận chính và Động mạch cực dưới thận ghép đã được nối với ĐM chậu trong và ĐM chậu ngoài (đầu các forcep)

Chuẩn bị khâu nối niệu quản thận ghép vào bàng quang người nhận

Ảnh: BS Đặng Thế Uyên